Stichting ONSbank werkt met jongeren van 18 tot 27 jaar die te maken hebben met problematische schulden, armoede en een gebrek aan toekomstperspectief. Om hen te ondersteunen, ontwikkelde de organisatie het project ‘Jongeren nemen de Regie’, dat onlangs door het RCOAK is ondersteund. In dit programma leren jongeren weer grip te krijgen op het eigen leven en hun financiële veerkracht te vergroten. De werkwijze van ONSbank combineert coaching, schuldrust, en actieve cultuurparticipatie (zoals beeldende kunst, muziek, sport, spoken word) met peer learning en reflectie op het bredere systeem.
De organisatie brengt via haar basistrajecten een structurele verbetering in de levens van de deelnemende jongeren. ONSbank ziet de persoonlijke ontwikkeling van jongeren als startpunt voor verandering, niet als eindpunt. Via deze impactvolle trajecten wil de stichting met name structurele systeemverandering bewerkstelligen. Dat laatste wordt gezien als het uiteindelijke doel: ONSbank wil bereiken dat er in Nederland op een fundamenteel andere manier wordt omgegaan met jongeren in schulden. De basistrajecten zijn instrumenteel binnen deze bredere missie. Zo draagt elke individuele stap bij aan een grotere maatschappelijke beweging.
Het ‘basistraject’ in Amsterdam richt zich op tien tot twaalf jongeren en bestaat uit vier vaste onderdelen:
1. een periode van zes maanden schuldrust, waarin schuldeisers de jongere met rust laten;
2. een cultureel leertraject in groepsverband, waarin jongeren worden uitgedaagd om vragen te stellen over zichzelf, hun verlangens, mogelijkheden en problemen;
3. intensieve en persoonlijke toeleiding naar werk of opleiding;
4. haalbare afbetalingsregelingen.
Tijdens dit traject krijgen jongeren intensieve begeleiding, zowel individueel als in groepsverband, en dit zonder kosten. Ze werken met schuldrustcoaches (vrijwilligers uit het bedrijfsleven) en jobcoaches aan inzicht in hun financiële situatie, leren vaardigheden voor financiële planning en vergroten hun weerbaarheid tegen schuldenverleidingen. Het programma wordt verrijkt met een reeks artistieke workshops, waarin jongeren op creatieve wijze hun identiteit versterken, hun verhaal leren te delen en ervaren ze wat het betekent om weer regie te nemen over hun eigen leven.
Het verdiepende vervolgprogramma, ‘ONSbank Next Level’, is bedoeld voor jongeren die eerder het basistraject hebben gevolgd en klaar zijn voor een verdere verdieping in hun ontwikkeling. Zij worden opgeleid om als ervaringsdeskundigen een belangrijke rol te gaan vervullen in de beoogde systeemverandering. Deze jongeren worden in staat gesteld om zich samen met ONSbank actief in te zetten om een verandering bij beleidsmakers en schuldeisers te bewerkstelligen. Ze nemen onder meer deel aan een snuffelstage bij een incassobureau om inzicht te krijgen in het schulden- en incassosysteem waar zij zelf mee te maken hebben gehad. Rondetafelgesprekken met professionals en ervaringsdeskundigen dragen bij aan wederzijds begrip en voorstellen voor systeemverandering.
Deze ervaringsdeskundigen krijgen een stem in gesprekken met schuldeisers, beleidsmakers, media en onderzoeksinstellingen. Oud-deelnemers spreken op congressen, nemen deel aan rondetafelgesprekken en geven interviews in kranten en televisieprogramma’s. Op deze manier groeit het bewustzijn dat jongeren met schulden een meer empathische en menselijker benadering verdienen.
