Stichting RCOAK past het donatiebeleid aan voor aanvragen gericht op ouderen. Dat is nodig, want de uitdagingen in deze tijd zijn groot en menswaardig ouder worden is geen vanzelfsprekendheid. Door de dubbele vergrijzing (meer ouderen en meer oude ouderen) en door snel groeiende personeelstekorten in zorg en welzijn dreigt wat wel een ‘zorginfarct’ wordt genoemd. De ouderenzorg in de huidige vorm is niet houdbaar en vaak ook niet meer van deze tijd. Ouderen worden verondersteld langer zelfstandig thuis te blijven wonen, maar dat heeft veel haken en ogen waar lang niet altijd een oplossing voor is. Door deze trends staat het welzijn van ouderen onder druk.

De urgente maatschappelijke situatie rondom ouderen maakt dat er een echte omwenteling nodig is om ouderen in staat te stellen het leven te blijven leiden zoals ze dat zelf willen. Als onderdeel van een goed functionerende gemeenschap. Waarbij ondersteuning en zorg meer vanuit de omgeving van ouderen worden georganiseerd. Het goede nieuws is dat er een groeiende beweging is van mensen die streeft naar meer onderlinge verbinding, en naar gewoon menselijke aandacht en zorg voor elkaar.

Deze beweging ondersteunt het RCOAK via het aangepaste donatiebeleid. Voortaan zullen wij met name initiatieven ondersteunen die eraan bijdragen dat:

1. ouderen onderdeel blijven van de samenleving, als autonoom, volwaardig mens. Dit betreft initiatieven die ervoor zorgen dat voor ouderen zelfstandig kunnen leven, met een goede aansluiting bij de samenleving en gevoel van zingeving.
2. ouderen zo lang mogelijk thuis een goed leven kunnen blijven leiden, ook als zij zorg of ondersteuning nodig hebben. Dit betreft initiatieven die eraan bijdragen dat het ‘cliënt-’ of ‘patiënt-’ zijn zo lang mogelijk wordt uitgesteld.
3. zorg en ondersteuning anders worden ingericht, waarbij we initiatieven ondersteunen die ouderen niet op de eerste plaats als patiënt, maar als volwaardig mens blijven benaderen, zodat zij een hogere kwaliteit van leven ervaren, ook als ze niet meer zelfstandig kunnen wonen (intramurale setting).

Menswaardig ouder worden

Het RCOAK wil initiatieven voor ouderen ondersteunen die bijdragen aan ‘menswaardig ouder worden’. Wat wij daaronder verstaan? Dat vatten we samen als ‘zoveel mogelijk het leven kunnen blijven leiden zoals je dat zelf wilt, ook als je ouder wordt’. Oud zijn is geen ziekte, en ook als een oudere te maken krijgt met (ernstige) aandoeningen is hij of zij zoveel meer dan dat.
Lokale gemeenschappen versterken we graag van onderaf. We streven ernaar initiatieven te steunen die ouderen helpen hun plek in hun eigen omgeving of in de bredere maatschappij te houden of te hervinden. Zo wil het RCOAK zich ervoor inzetten om ouderen in staat te stellen hun eigen leven te blijven leiden en het ‘cliënt-’ of ‘patiënt-’ zijn zo lang mogelijk uit te stellen.
Zijn zorg en ondersteuning wel nodig? Ook dan is bijdragen aan ‘zoveel mogelijk het leven kunnen leiden zoals je dat wilt’ ons doel. Dat is niet altijd eenvoudig in een intramurale setting, en vraagt creativiteit en een open houding van alle betrokkenen. Maar het kan anders, dat hebben diverse mooie initiatieven die het RCOAK steunt al laten zien.

Wat betekent dit voor wat we wél en wat we níet meer financieren?

Wat we wél financieren:

Initiatieven die eraan bijdragen dat ouderen onderdeel blijven van de samenleving. Bijvoorbeeld doordat ze ervoor zorgen dat:

• ouderen elkaar weten te vinden om hun zelfstandigheid te behouden. Zodat mensen in wijken en buurten weer meer voor elkaar zorgen (burgerinitiatieven, van onderaf), en daarbij indien wenselijk gefaciliteerd worden;
• ouderen deel uit blijven maken van een gemeenschap/een goed sociaal vangnet, waarbinnen zij een betekenisvolle rol kunnen vervullen en/of waarbinnen zij onderlinge steun ervaren. Levensplezier en gezamenlijke inzet voor wijk of omgeving zijn hierbij cruciaal;
• kleine groepjes ouderen met elkaar activiteiten kunnen ondernemen om zo eenzaamheid, gebrek aan zingeving, gebrek aan verbondenheid, gevoel minder van betekenis te zijn verminderen.

Initiatieven die ervoor zorgen dat ouderen zolang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen, ook als zij zorg of ondersteuning nodig hebben. Bijvoorbeeld doordat ze ervoor zorgen dat:

• ouderen niet gereduceerd tot dat wat hen kwetsbaar maakt en het ‘cliënt-’ of ‘patiënt-’ zijn dus zolang mogelijk worden uitgesteld, bijvoorbeeld omdat ook zij deel (blijven) uitmaken van de gemeenschap en deel kunnen nemen aan activiteiten van die gemeenschap;
• ook deze ouderen het leven kunnen blijven leiden zoals zij zelf willen, met behoud van regie en zingeving, keuzevrijheid, autonomie, waardigheid;
• ouderen behouden blijven voor het dorp of de wijk, ook als meer zorg/ondersteuning nodig is;
• er een goed steunend netwerk in wijken en dorpen ontstaat, of onderhouden en versterkt wordt, dat formele en informele zorg met elkaar en met de inwoners verbindt in het belang zelfstandig wonende ouderen die (steeds meer) zorg of ondersteuning nodig hebben;
• op maat geboden wordt wat ouderen nodig hebben om dit mogelijk te maken, ook als tijdelijk meer nodig is (bijv. een logeerhuis of andere vormen van respijtzorg).

Initiatieven die eraan bijdragen dat zorg en ondersteuning anders worden ingericht. Bijvoorbeeld doordat ze eraan bijdragen dat:

• ouderen tot in de laatste levensfase een menswaardig bestaan kunnen blijven leiden en ook als ze zorgafhankelijk zijn geworden nog steeds als volwaardig mens worden gezien en behandeld;
• er in een instellingen een transitie plaatsvindt van zorg/medicalisering, naar menswaardigheid, welzijn, ‘zo gewoon mogelijk’ waarbij de wensen en de autonomie van de ouderen zelf centraal blijven staan en zij vrij zijn om het leven te leiden zoals zij dat willen;
• bij ouderen die niet meer zelfstandig kunnen wonen de verbinding met het oorspronkelijke netwerk in tact blijft en er ook een nieuwe leefgemeenschap ontstaat, in verbinding met de wijk of buurt.

Je kunt vanaf 1 mei 2025 geen donatie meer aanvragen voor:

• Eenmalige activiteiten, tenzij deze aantoonbaar van groot belang zijn voor de versterking van de gemeenschap rondom ouderen.
• Vaartochten en vakanties.
• Initiatieven die er niet aan bijdragen, dat het netwerk van de deelnemende ouderen wordt opgebouwd of versterkt.
• Initiatieven die niet door, of met input van, ouderen zelf ontwikkeld zijn (zogenaamde ‘tekentafel’-projecten).
• Initiatieven gericht op kunst en cultuur (daarvoor verwijzen we graag naar andere fondsen die juist deze focus hebben, zoals Brentano’s en Fonds Sluyterman van Loo).
• Inrichtingskosten en kerntaken van reguliere, gesubsidieerde instellingen voor ouderenzorg.

Al eerder communiceerden we de volgende uitsluitingscriteria, die ook nog steeds gelden. Er kunnen dus ook geen aanvragen meer worden ingediend voor:

• Beleeftafels
• Qwiek Ups
• Documentaires over ouderen of kwetsbare Amsterdammers
• Voorstellingen over ouderen of kwetsbare Amsterdammers
• Fysieke aanpassingen aan structureel gesubsidieerde zorginstellingen, met uitzondering van beleeftuinen
• Verduurzaming van gebouwen