In mei krijgen in Zaanstad 144 gezinnen met een bijstandsuitkering de eerste gift van 150 euro per maand. Daarmee gaat het project ‘Gewoon geld geven’ van Kansfonds nu echt van start. Twee jaar lang ontvangen de gezinnen maandelijks een extra geldbedrag, zonder dat daar voorwaarden aan zijn verbonden. De Hogeschool van Amsterdam onderzoekt wat dat met gezinnen in armoede doet. Gehoopt wordt dat deze radicaal andere aanpak tot meer bestaanszekerheid en een menswaardiger bestaan leidt en een aanzet biedt voor een ander, landelijk armoedebeleid. Het RCOAK is een grote co-financier van dit programma in de stad Amsterdam.
Zaanstad was in juni 2021 de eerste gemeente die besloot mee te werken aan het project ‘Gewoon geld geven’. Later sloten ook Tilburg en Amsterdam (met steun van het RCOAK) zich aan. “Het idee is eenvoudig”, vertelt programmaleider Bas Pieck van Kansfonds. “We bestrijden armoede met waar het aan ontbreekt: geld en vertrouwen in de ander.” Gezinnen met een bijstandsuitkering krijgen twee jaar lang 150 euro netto per maand en mogen zelf bepalen waar ze dat geld aan besteden. De uitvoering is echter niet zo eenvoudig. Het kostte drie jaar om te regelen dat dit geen nadelige consequenties heeft voor de deelnemende gezinnen. “We wisten dat het tijd zou kosten, omdat mensen gewoon geld geven een voor Nederland nieuwe aanpak is”, aldus Pieck. “Maar dat we zoveel bureaucratische hobbels moesten nemen, hadden we niet helemaal voorzien.”
Overal afspraken over maken
Zaanstad stelde een giftendrempel in van 1.800 euro per jaar voor iedereen met een bijstandsuitkering. Dit om te voorkomen dat ze door giften op hun uitkering worden gekort. Ook is geregeld dat deelnemers de kwijtschelding van gemeentelijke- en waterschapsbelastingen behouden. Pieck: “We hebben doorlopend moeten schakelen omdat het landelijk aan een overkoepelend armoedebeleid ontbreekt. Het grote probleem is dat als je aan de ene kant geld geeft, er ergens anders wel gekort wordt, vanwege alle verschillende regelingen die invloed op elkaar hebben. Daarnaast hebben we ons aan de AVG-regels te houden, ook dat vereist veel afstemming. Maar als we nieuwe oplossingen willen, dan vraagt dat om vasthoudendheid.” Wethouder René Tuijn (armoedebestrijding en schuldhulpverlening): “Ik ben blij dat het onderzoek nu start. Met dit extra bedrag per maand komt er lucht bij gezinnen die al jarenlang de ene klap op de andere te verwerken kregen. Covid, inflatie, hogere energieprijzen; het zorgde er allemaal voor dat het leven steeds lastiger werd. Ik hoop dat ze met dit bedrag van Kansfonds mogelijkheden zien waar het gezin echt blij van wordt.”
De NOS wijdde een reportage en een artikel aan de start van Gewoon geld geven in Zaanstad. Amsterdam, met steun van het RCOAK, volgt binnenkort.
Ook het Zaandams Dagblad, NPO Radio en de Gazet van Antwerpen besteedden aandacht aan de start van Gewoon geld geven.
