De omgang met ouderen breed op de kaart zetten in Nederland. Dat deden Teun Toebes (24) en Hedy d’Ancona (84) in 2021 allebei met hun eigen boek. Beide boeken zijn bestsellers. Beide boeken hadden als doel om het beeld over ouderen bij te stellen. Beide boeken zijn een hartstochtelijk pleidooi dat de maatschappelijke bejegening van ouderen anders moet. Iets dat het RCOAK ten volle omarmt.
‘Vrolijk Verval’ van Hedy d’Ancona is een krachtig tegengeluid tegen de stereotypering van ouderen als ‘kwetsbaar’ en ‘zielig’. In humoristische observaties gelardeerd met rake illustraties laat zij zien hoe het échte dagelijks leven eruit ziet als je ouder bent. D’Ancona schuwt geen onderwerp; van corona tot temporaalkwab en van eenzaamheid tot bewegen, alles komt voorbij en steeds is het appèl: hou op met (ons) betuttelen!
Teun Toebes woonde in een gesloten afdeling van een verpleeghuis. Zijn ervaringen vormden de basis voor het even verhelderende als kritische ‘VerpleegThuis’. Toebes houdt ons een spiegel voor:
“Als we mensen met dementie weer hun mens-zijn en waardigheid willen teruggeven, moeten we er anders naar kijken. En het anders organiseren. Nu creëren we dode omgevingen, waarbij alles is gericht op verlies en verval. We moeten kijken naar wat nog wél kan.”
Zo bedacht Toebes de ‘De Pauzemobiel’, een omgebouwde bestelauto waar een rolstoel in kan. Teun neemt ouderen met dementie uit de gesloten afdeling hierin mee naar plekken en personen die voor hen dierbaar zijn.
Geïnspireerd door beide boeken en vooral door de visie daarachter, arrangeerde RCOAK een ontmoeting tussen d’Ancona en Toebes. In het tweegesprek overbrugden zij beide moeiteloos de ogenschijnlijke verschillen en vonden zij elkaar in hun passie om het ánders te doen. Menselijker. Waardiger. Meer vanuit eigen-regie. Oók, of misschien: juist, voor mensen in de laatste fase van hun leven. Hun passie sluit naadloos aan bij wat het RCOAK in het nieuwe beleid centraal stelt: ouderen als volwaardige mensen blijven zien.
Teun Toebes:
‘Wat er nodig is om de toekomst voor mensen met dementie en andere ouderen weer hoopvol te maken, is een verandering van het mensbeeld. Dus dat we niet kijken naar wat mensen niet meer kunnen, maar naar wat ze nog wel kunnen en willen.’
Hedy d’Ancona:
‘Wij ouderen moeten ons – net als vroeger de vrouwen – mobiliseren en zeggen: hou op met dat getuttel! Maak het ons mogelijk om dingen te doen die we altijd hebben willen doen!‘
